Khi đi tư vấn hoặc chia sẻ về Hướng nghiệp, mình và đồng nghiệp thường xuyên nhận được từ cả các bạn học sinh và cha mẹ. Đó là: Cháu/em nên chuẩn bị gì để có một tương lai tốt đẹp?
Và đây là câu trả lời đến từ chia sẻ của những người đang hoạt động trong lĩnh vực giáo dục qua lăng kính sến súa của bạn Bình:
Đầu tiên và quan trọng nhất, đó là người lao động cần chuẩn bị cho mình một tâm thế bình an. Vì trong xã hội VUCA này (Votatility – Biến động, Uncertainty – Không chắc chắn, Complexity – Phức tạp, Ambiguity – Mơ hồ), chúng ta luôn cảm thấy hoang mang và lo sợ vì sự thay đổi đến chóng mặt của các nhân tố bên ngoài. Nếu cứ chạy theo những sự thay đổi ấy, ta sẽ rất mệt mỏi mà cũng chưa chắc đi được đến đâu. Tạo cho mình tâm thế bình an, bản chất là tìm được sự ổn định từ bên trong, cái cốt lõi sâu thẳm trong con người mình. Làm được điều này là mình tự cho mình một cái neo để không bị mất phương hướng và cuốn dạt đi đâu đó
Năng lực tự học tập trọn đời. Vì không thể biết được ngày mai sẽ ra sao, ngành nào là ngành hot trong tương lai, kỹ năng nào là kỹ năng sẽ được trả nhiều tiền trong những năm tới, lựa chọn duy nhất của người lao động là tự học để thích ứng với cái mới. Đã từng có thời bố mẹ chúng ta làm 3-40 năm tại một cơ quan, một vị trí. Lứa của mình có người làm 20 năm một nghề. Nhưng sắp tới đây, có lẽ người lao động sẽ không được phép ổn định như thế nữa rồi.
Người lao động tìm được sự bình an từ bên trong, tức là thực sự hiểu mình, biết mình có gì, mình cần gì, mình thiếu gì. Việc liên tục soi chiếu bản thân với những đòi hỏi của công việc, của thị trường lao động để biết mình cần học thêm cái gì, trau dồi kỹ năng nào, thậm chí bỏ qua cơ hội nào cũng là một việc quan trọng cần thực hiện
Người lao động cũng cần học cách yêu sự thất bại và cho phép mình thất bại. Chúng ta đã nói nhiều về thất bại là mẹ thành công. Có thật như vậy không? Thực ra thất bại chỉ có thể là mẹ thành công khi chúng ta học được gì từ nó. Nếu nhìn thất bại như một cơ hội để thấy được điểm yếu của mình, những thứ mình còn chưa hoàn thiện thì mình sẽ thấy thất bại có ích hơn và cho phép mình thất bại để khám phá bản thân nhiều hơn mà không sợ hãi hay kì thị nó.
Cuối cùng, người lao động cần chuẩn bị để khiêu vũ với thực tại. Thực tại này luôn biến động và ta chấp nhận điều ấy như một lẽ tất nhiên thì ta sẽ không ngại ngần gì mà thử hòa điệu với nó, làm quen với nó để có những bước nhảy đẹp mắt và sinh động. Nếu cứ đứng ngoài và run sợ, ta sẽ mãi mãi là người ngoài cuộc, ngắm người khác khiêu vũ và lại ước mơ: giá mà mình nhảy được.
Chúc các bạn tự tin chuẩn bị cho mình những hành trang cần thiết để đi về phía trước!
ThanhBình